نگاهی به رمان مهم استخوان خوک و دست های جذامی مصطفی مستور

به خدا سوگند که دنیای شما در نزد من پست تر و حقیرتر است از استخوان خوکی در دستِ جذامی.

مصطفی مستوراز محبوب ترین و شناخته شده ترین نویسندگان ایران معاصر و کتاب استخوان خوک و دستهای جذامی ” از پرفروش ترین آثاراوست. این کتاب به عنوان برترین رمان جایزه‌ی ادبیاصفهان در سال ۱۳۸۲ انتخاب شد و از زمان انتشارش در سال ۱۳۸۳ تا به امروزبیش از ۲۵بار تجدید چاپ گشته است که خود گواهی  بر محبوبیتبالای این اثر نزد مخاطبان خاص و عام ادبیات ایران است.

ماجرای کتاببه زندگی تعدادی خانواده می پردازد که در برج مسی خاوران ست دارند، خانواده هاییکه از لحاظ سطح فرهنگی و طبقه‌ی اجتماعی در جایگاه متفاوتی قرار دارند و هر یک با مشکلاتیدست و پنجه نرم می کنند. این افراد، علی رغم همسایگی هیچ آشنایی و شناختی از یکدیگرندارند و تنها جایی که ممکن است با هم روبرو شوند حین رفت‌و‌آمد با آسانسور است. اگراین مجتمع مسی را نمادی از جامعه ببینیم، غریبگی و رد شدن ساکنین این مجتمع از کنارهم علی‌رغم مشکلاتشان در زندگی و نیازشان به حمایت عاطفی و کمک، نمایانگر تنهایی روزافزونانسان و جدا‌افتادگی بشر از همنوعانش در جامعه‌ی امروزی است.

دغدغه‌هاییکه ساکنین هر یک از واحدهای این مجتمع با آن روبرو هستند از مهم‌ترین و معمول‌ترینمعضلاتی است که در جامعه می بینیم. ساکنین طبقه‌ی ۱۷ دکتر مفید و همسرش افسانه هستندکه سرطان خون پسر ده ساله‌شان الیاس روزگار سختی را برایشان رقم زده است. دانیال ومادر پیرش نیز در طبقه‌ی ۱۴ زندگی می کنند. دانیال دچار عارضه‌ی دفورمگی جمجمه و ازلحاظ ظاهری و روحی کمی غیرطبیعی است، او شخصیتی کتابخوان و متفکر دارد که بحث‌ها واندیشه‌های فلسفی ذهنش را مدام مشغول نگه داشته است. حامد عکاسی ساکن طبقه‌‌ی ۸ استکه با وجود تعهد به نامزدش، مهناز خود را دربوته‌ی آزمایش سخت وفاداری و انتخاب مییابد.  محسن ساکن طبقه ۷ مجتمع است که در حالطی کردن مراحل جدایی از همسرش است و شاهد آسیب های طلاق روی زندگی خودش و دختر کوچکشدرنا است. پارتی چند جوان در واحدی دیگر از طبقه‌ی ۷ مجتمع نیز به و بارداریناخواسته‌ی پریسا و عواقب وحشتناک پس از آن ختم می‌شود سوسن زن بدکاره‌ی ساکن طبقه‌ی۵ است که ورود یک مشتری جدید به زندگیش او را به تفکری دوباره درباره‌ی خویشتن وا می‌دارد.نوذر از ساکنین طبقه‌ی‌۴ است که می تواند به خاطر پول به‌ راحتی دست به قتل بزند.

مستور باظرافت ساکنان این مجتمع را در طبقات مختلف قرار داده است، هر چه کرامت انسانی و تعالیبشری در این افراد کمتر است، به گونه‌ای نمادین در طبقات پایین تر مجتمع نیز ستدارند و برخورد متفاوت هریک از آنان با مشکلاتی چون طلاق، بیماری، درد فرزند، فحشا،تبهکاری، تعهد، عشق، ثروت، شهوت و دغدغه‌ی وجودی، سبب تغییر رویکردهای معنوی معمولشاننسبت به زندگی می‌گردد. پایان متفاوت داستان برای خواننده، آغازی بر اندیشه  درباره‌ی وجود بشری و نیازهای معنوی او در زندگیاست.

هرچند هریک از شخصیت‌ها داستانی جدا ومستقل از هم دارند اما دانیال شخصیت اصلی است چرا که پیامنویسنده از زبان او به مخاطب انتقال می یابد. دانیال گاه لب پنجره می‌نشیند و با حالینه چندان خوش برای مردم خیابان از دغدغه‌های ذهنیش، باورهای فلسفیش ، پستی ذات بشریو پوچی زندگی فریاد می‌کند. گاه شعری از جبران خلیل جبران زمزمه می‌کند:

” زندگی رادر دره‌ای گذراندیم که سایه‌های اندوه از دل آن می‌گذرد

و نومیدیرا چون فوجی از لاشخوران و جغدان بر فراز آن یافتیم

و گاه عابریندر حال گذر از خیابان را این‌گونه سرزنش می کند :

عاشق می‌شیدو بعد عروسی می‌کنید و بعد بچه‌دار می‌شید و بعد حالتون از هم به هم می‌خوره و طلاقمی‌گیرید. گاهی هم طلاق‌نگرفته باز می‌رید عاشق یکی دیگه می‌شید. لعنت به همه‌تون کهحتی مثل مرغابی‌ها هم نمی‌تونید فقط با یکی باشید.

نام این کتاببرگرفته از جمله ای از امام علی (ع) می باشد که چنین می‌گوید:

به خدا سوگندکه دنیای شما در نزد من پست تر و حقیرتر است از استخوان خوکی در دستِ جذامی.

مستور جزده نویسنده‌ی برتر بعد از انقلاب در ایران است. او پس از انتشار مجموعه داستان عشقروی پیاده‌رو” در سال ۱۳۷۷ و رمان روی ماه خداوند را ببوس” در سال ۱۳۷۹ نظرمثبت مخاطبانخاص و عام بسیاری را به خود جلب نمود. بسیاری از آثار ادبی به دین و معنویت می پردازندو مستور نیز همواره در همه‌ی آثارش به مسائل دینی و معنوی پرداخته است اما تسلط اوبه ادبیات داستانی، اشرافش به فلسفه‌ی دین و شناخت کامل او از مخاطب، آثار او را متفاوتو محبوب ساخته‌است. مستور شناخت خوبی نیز از سینما دارد که در پرداخت و روایت او مشهودو در جذب خواننده موثر است. پایان همه‌ی کارهای مصطفی مستور بدون استثنا مخاطب را ناخودآگاهبه تفکر درباره‌ی خدا، شناخت خود، درک اندوه و مصیبت در زندگی، مرگ و هدف زندگی وامی‌دارد.

عملکرد اداره کل کتابخانه های قزوین در حوزه ی نماز شایسته ی تقدیر شد

معرفی کتاب «قیام و انقلاب مهدی (عج) از دیدگاه فلسفة تاریخ» به مناسبت ایام نیمه شعبان

برگزاری نشست ویژه نویسندگان و شاعران استان قزوین