معرفی کتاب؛ سیری در فرهنگ سوگ شیعی»

کتاب: فرهنگ سوگ شیعی

مدیر و سرویراستار: محسن‌حسام مظاهری

ویرایش اول: 1395، ویرایش دوم: 1399، نشر آرما

به هر روی در موعد ماه محرم، جامعه ما رنگ و بوی حسینی بهخود می‌گیرد و بسیاری به طُرُق گوناگون - از خطابه و وعظ و بسیاری با دسته و علامتو سنج و دُهل و.- در این آیین کهن مردمی شرکت می‌کنند. در این میان اما لازم استبه همراه پسندیده‌گی حُب و شور، پای تعمیق، تدبیر و شعور حسینی نیز به میان کشیدهشود. یعنی بدانیم اهداف این قیام و حرکت چه بوده و از ظاهر به بطن قضیه برویم. یکیاز راه‌های آشنایی و کسب تعمق، مطالعه آثار معتبر و برجسته ای است که توسط اساتید،پژوهش‌گران و علمای دین و معارف نگاشته شده است. یکی از بهترین کتبی که جهت آشناییو فهم درک ابعاد این ماه و سوگ حسینی تالیف شده؛ فرهنگ سوگ شیعی» است که با مدیریت و سرویراستاری محسن‌حسام مظاهریتوسط نشر خیمه در سال 1395 منتشر شده است. ویرایش اول این کتاب با حضور 43 نویسندهو 237 مقاله‌ی ارجاعی و غیر ارجاعی انجام شده و به گفته سرویراستار قرار است هر پنجسال یک بار این فرهنگ بازنگری و ویرایش شود.

کتاب در اولین ویرایش خود تقریبا بیشتر مداخل و موضوعاتمرتبط را به صورت خلاصه و مفید و با نگاهی بین رشته‌ای و با رویکرد عقلانی ومنصفانه پوشش داده و نقل و قول‌های گوناگون را بدون جانبداری خاص، بازگو کرده تااز این رهگذر مخاطب به درک علمی از آنچه که بدان باور دارد، دست یابد.

تمرکز اصلی این دانش‌نامه، بر مقوله‌ی عزاداری مذهبی شیعیاندر کشورهای مختلف (با تأکید ویژه بر ایران) است و موضوعاتی که مستقیم یا با واسطه بهاین مقوله مرتبط می‌شوند. به‌تبع این رویکرد، مداخل این دانشنامه، ۱۰ گروه موضوعی راشامل می‌شود.

               این دهشاخه عبارت هستند از: اول مفاهیم و اصطلاحات (مانند اشک» و شفاعت»)، دوم:آثار مکتوب مانند مقاتل و کتب زیارتی، سوم: اشخاص؛ اعم از: بزرگان دینی،علما و ون، روضه‌خوانان و مداحان، وعاظ، مقتل‌نویسان و شاعران چهارم: آیین‌ها،آداب و رسوم، پنجم: واحدهای جغرافیایی؛ اعم از: کشور‌ها و شهرهای مختلف،ششم: اماکن؛ اعم از: حسینیه‌ها، تکایا، هفتم: اشیا مانند عَلَم»،  هشتم: زمان‌ها (مانند عاشورا»، بیست‌ویکمرمضان» و فاطمیه») نهم: سازمان‌ها (مانند مؤسسه وعظ و خطابه» و هیئت رزمندگاناسلام») دهم: دوره‌های تاریخی و دولت‌ها (مانند آل‌بویه»، صفویه» و قاجار»)

               برای این شاخه‌ها با مرتب‌سازی الفبایی و بادیدی جامع، تعاریف و توضیحات مناسبی همراه با ارائه منبع مورداستفاده ارائه شده وتعدادی کتاب نیز برای مطالعه بیشتر در پایان هر بخش آورده شده است.

                به عنواننمونه در بخش الفبایی (ر) و در توضیح روضه‌خوانی» آمده است: روضهبیان و شرح مصائب اهل بیت به قصد گریاندن دیگران در مجلس عزاداری است. و از رایج‌ترینآیین‌های عزاداری شیعیان و گزارش حزن انگیز واقعه‌ی کربلا و سرگذشت امامان شیعه ومنصوبان آن هاست. روضه» در لغت به معنی باغ است و نامگذاری مجالس عزاداریبه این نام به سبب کتاب روضه الشهدا» است. این کتاب مَقتلی است به فارسیاثر واعظ کاشفی» که در دوره‌ی تیموری نگاشته شده است. استقبال از این کتاببه اندازه‌ای بوده که کسانی آن را در مجامع عمومی برای مردم می‌خواندند. به تدریجو با گسترش این مجالس، عنوان روضه و روضه‌خوانی به عنوانی عمومی برای همه مجالسبدل شد و روایان مصائب ائمه به روضه‌خوان شهرت یافتند. برخی روضه‌خوانان با هدفایجاد شور و گریه مستمعان، معمولا گزارش‌های تاریخی را در روایت های عامیانه و باشاخ و برگ داستانی و گاه تخریف روایت کرده‌اند. گسترش این تحریفات سبب شد که برخیاز علما از جمله محدث نوری از علمای دوره ی قاجار کتاب لولو مرجان را باهدف تقبیح و مقابله با روضه‌های غلط بنگارد و در آن به انتقاد صریح به برخی روضه‌خوانانو نیز مقاتل حاوی مطالب غیر معتبر و نویسندگان آن‌ها بپردازد.

                مطالعهاین کتاب محققانه و سترگ برای آن‌هایی که دل در گرو مکتب اهل بیت دارند سبب می‌شوندبا دستانی پر از آنچه شور و شعور است، سوگ شیعی» را پاس بدارند. مخاطب اینکتاب خواندنی علاوه بر عموم مردم باورمند به دانشجویان، طلاب علوم دینی، پژوهش‌گرانو علاقه‌مندان حوزه‌ی مطالعات شیعی نیز  توصیهمی‌شود.

عملکرد اداره کل کتابخانه های قزوین در حوزه ی نماز شایسته ی تقدیر شد

معرفی کتاب «قیام و انقلاب مهدی (عج) از دیدگاه فلسفة تاریخ» به مناسبت ایام نیمه شعبان

برگزاری نشست ویژه نویسندگان و شاعران استان قزوین